महाराष्ट्रातील विविध खात्यांतर्गत होणाऱ्या परीक्षेमध्ये प्रामुख्याने चालू घडामोडी या विषयावर प्रश्न विचारले जातात . प्रश्नमाला या Website वर या विषयावर Practice म्हणून प्रश्न दिलेले आहेत जे की आपल्या ज्ञानात भर पाडेल. चला तर  या विषयावर सराव करूया. 

Puma India

स्पोर्ट्स ब्रँड Puma ने भारतीय बॅडमिंटनपटू आणि दोन वेळा ऑलिम्पिक पदक विजेती PV सिंधू यांची ब्रँड ॲम्बेसेडर म्हणून नियुक्ती केली आहे.

प्यूमा आणि सिंधू यांच्यातील भागीदारीची सुरुवात इंडिया ओपन 2025 पासून होईल.

पीव्ही सिंधू :

दोन ऑलिम्पिक पदके जिंकणारी ती एकमेव भारतीय महिला आहे. रिओ 2016 मध्ये रौप्य पदक आणि टोकियो 2020 मध्ये कांस्य पदक जिंकले.

BWF बॅडमिंटन वर्ल्ड चॅम्पियनशिप - 2019 जिंकली, बॅडमिंटन वर्ल्ड चॅम्पियनशिप जिंकणारा पहिली  भारतीय महिला खेळाडू आहे. 

पुरस्कार:

अर्जुन पुरस्कार - 2013
पद्मश्री - 2015
राजीव गांधी खेलरत्न पुरस्कार - 2016
पद्मभूषण - 2020

How India Scaled Mount G20: The Inside Story of the G20 Presidency

नुकतेच अमिताभ कांत यांचे "How India Scaled Mount G20: The Inside Story of the G20 Presidency" हे पुस्तक लाँच करण्यात आले.

अमिताभ कांत यांनी त्यांच्या पुस्तकात 9 सप्टेंबर 2023 रोजी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्याशी झालेल्या महत्त्वपूर्ण संभाषणाचे वर्णन केले आहे.

त्या मेहनतीचा तपशील पुस्तकात दिला आहे, ज्याने शिखर परिषद यशस्वी केली.

जी 20, शेर्पा अमिताभ कांत :

नीती आयोगाचे माजी मुख्य कार्यकारी अधिकारी आहेत

ते भारतीय प्रशासकीय सेवा केरळ केडरचे 1980 च्या बॅचचे अधिकारी आहेत.

इतर पुस्तक :

ब्रँडिंग इंडिया - एक अतुलनीय कथा, पुढचा मार्ग: भारतासाठी परिवर्तनात्मक कल्पना, आणि अतुलनीय भारत 2.0 - विकास आणि प्रशासनासाठी समन्वय

Other Book -

Branding India – An Incredible Story, The Path Ahead:Transformative Ideas for India, and Incredible India 2.0 - Synergies for Growth and Governance

G 20 शेर्पा

G20 देशांचे पंतप्रधान किंवा राष्ट्राध्यक्ष म्हणून काम करणारी व्यक्ती आहे. G20 शिखर परिषदेपूर्वी तयारी आणि चर्चेत मदत करणे हे शेर्पाचे काम आहे.

त्याला G20 शिखर परिषदेची धोरणे, मुद्दे आणि अजेंडा यावर काम करायचे आहे.

G 20 :

G-20 चे मुख्यालय नाही. त्याच्या बैठका दरवर्षी सदस्य देशांकडून आयोजित केल्या जातात. जी-२० कायमस्वरूपी कर्मचाऱ्यांशिवाय चालते.


नोंद

रोलो रोमिंग यांनी लिहिलेले "आय ॲम ऑन द हिटलिस्ट" हे नवीन पुस्तक पत्रकार गौरी लंकेश यांची दुःखद हत्या आणि भारतातील लोकशाही, स्वातंत्र्य आणि पत्रकारितेवर होणारे परिणाम समजून घेण्याचा प्रयत्न करते.


Nuclear Power Corporation Rosatom


रशियन सरकारी मालकीच्या Nuclear Power Corporation Rosatom ने कुडनकुलम, तामिळनाडू येथे बांधल्या जाणाऱ्या 6000 MW क्षमतेच्या अणुऊर्जा प्रकल्पासाठी नोव्होरोसिस्क सी पोर्टवरून 320 टन क्षमतेचे अणुभट्टी जहाज पाठवले.

तामिळनाडूतील कुडनकुलम प्लांटमध्ये एकूण 6,000 मेगावॅट क्षमतेच्या 6 अणुभट्ट्या असतील.

कुडनकुलम साइटवर सध्या चार पॉवर युनिट्स बांधली जात आहेत.

पहिली दोन युनिट्स २०१३ आणि २०१६ मध्ये भारताच्या राष्ट्रीय ग्रीडशी जोडली गेली.

तिसऱ्या आणि चौथ्या युनिटचे बांधकाम आणि स्थापनेचे काम पूर्णत्वाकडे आहे.

कुडनकुलम अणुऊर्जा प्रकल्प हे भारतातील सर्वात मोठे अणुऊर्जा केंद्र आहे.

हा अणुऊर्जा प्रकल्प 1988 मध्ये भारत सरकार आणि सोव्हिएत युनियनमधील करारानुसार बांधण्यात आला होता.

भारत सरकारच्या मालकीच्या न्यूक्लियर पॉवर कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया (NPCIL) द्वारे या वीज प्रकल्पाची देखभाल आणि संचालन केले जाते.

टीप:

देशात सध्या स्थापित अणुऊर्जा क्षमता - 23 अणुऊर्जा अणुभट्ट्यांचा समावेश आहे - अंदाजे 7,480 मेगावॅट आहे.

सरकारने 2031 पर्यंत अणुऊर्जा निर्मिती क्षमता 22,480 मेगावॅटपर्यंत वाढवण्याचे लक्ष्य ठेवले आहे.

भारतात सुरू होणारा पहिला अणुऊर्जा प्रकल्प 1969 मध्ये महाराष्ट्रातील तारापूर येथे स्थापन करण्यात आला.

भारतातील इतर अणुऊर्जा प्रकल्प

संयंत्र नाव                                                             स्थान

तारापूर अणुऊर्जा केंद्र                                         महाराष्ट्र

रावतभाटा अणुऊर्जा केंद्र                                     राजस्थान

काक्रापार अणुऊर्जा केंद्र                                      गुजरात

कैगा अणुऊर्जा केंद्र                                             कर्नाटक

कल्पक्कम (मद्रास अणुऊर्जा केंद्र)                       तामिळनाडू

नरोरा अणुऊर्जा केंद्र                                           उत्तर प्रदेश

कुंदनकुलम अणुऊर्जा केंद्र                                   तामिळनाडू

गोरखपूर हरियाणा अणुऊर्जा प्रकल्प                     हरियाणा


National Turmeric Board


केंद्रीय वाणिज्य आणि उद्योग मंत्री पीयूष गोयल यांनी नवी दिल्ली येथे राष्ट्रीय हळद मंडळाचे उद्घाटन केले

पल्ले गंगा रेड्डी यांची मंडळाच्या पहिल्या अध्यक्षपदी नियुक्ती करण्यात आली.

मंडळाचे मुख्यालय निजामाबाद (तेलंगणा) येथे स्थापन करण्यात आले आहे.

राष्ट्रीय हळद मंडळाची उद्दिष्टे:

हळद उत्पादक शेतकऱ्यांच्या हिताकडे व उत्पन्न वाढीसाठी विशेष लक्ष देणे.

संशोधन आणि विकासाला चालना देणे

टीप:

जगातील ७०% पेक्षा जास्त हळदीचे उत्पादन भारतात होते.

जागतिक हळदीच्या व्यापारात भारताचा वाटा ६२% पेक्षा जास्त आहे.

महाराष्ट्र आणि तेलंगणा ही सर्वाधिक हळद उत्पादक राज्ये आहेत.


Athletics Federation of India (AFI)


लांब उडीपटू अंजू बॉबी जॉर्ज हिची ॲथलेटिक्स फेडरेशन ऑफ इंडिया (AFI) च्या ऍथलिट्स कमिशनच्या अध्यक्षपदी नियुक्ती करण्यात आली आहे.

या 9 सदस्यीय आयोगात भालाफेक स्टार नीरज चोप्रासह 6 महिलांचा समावेश आहे.

अंजू बॉबी जॉर्ज बद्दल -

अंजू बॉबी जॉर्जने 2003 वर्ल्ड चॅम्पियनशिप (पॅरिस) मध्ये लांब उडीत कांस्य पदक जिंकले.

जागतिक ॲथलेटिक्स चॅम्पियनशिपमध्ये पदक जिंकणारी ती पहिली भारतीय खेळाडू आहे.

2005 मध्ये जागतिक ऍथलेटिक्स फायनलमध्ये सुवर्णपदक जिंकले.

पुरस्कार-

अर्जुन पुरस्कार - 2002
राजीव गांधी खेलरत्न - 2003
पद्मश्री - 2004

ॲथलेटिक्स फेडरेशन ऑफ इंडिया (AFI) :

ही भारतातील ऍथलेटिक्स खेळांची प्रशासकीय संस्था आहे.

स्थापना - 1943

AFI जागतिक ऍथलेटिक्स आणि आशियाई ऍथलेटिक्स असोसिएशनशी संलग्न आहे.

2010 पूर्वी याला Amateur Athletic Federation of India म्हटले जात असे.


76th Republic Day

26 जानेवारी 2025 रोजी भारत आपला 76 वा प्रजासत्ताक दिन साजरा करणार आहे.

त्यानिमित्ताने दरवर्षीप्रमाणे यंदाही नवी दिल्लीतील कर्तव्यपथावर भव्य मिरवणूक काढण्यात येणार आहे.

इंडोनेशियाचे राष्ट्रपती प्रबोवो सुबियांतो ७६ व्या प्रजासत्ताक दिनी प्रमुख पाहुणे म्हणून भारताला भेट देणार आहेत.

भारताच्या प्रजासत्ताक दिनी इंडोनेशियाचा नेता मुख्य पाहुणे म्हणून उपस्थित राहण्याची ही चौथी वेळ असेल.

1950 मध्ये भारताच्या पहिल्या प्रजासत्ताक दिनाला तत्कालीन इंडोनेशियाचे राष्ट्रपती सुकर्णो हे प्रमुख पाहुणे होते.

2011 मध्ये तत्कालीन इंडोनेशियाचे राष्ट्रपती सुसिलो बामबांग युधयोनो हे प्रमुख पाहुणे होते, त्यानंतर 2018 साली इंडोनेशियाचे राष्ट्रपती जोको विडोडो हे इतर आशियाई नेत्यांसह प्रमुख पाहुणे होते.

75 वा प्रजासत्ताक दिन 2024 यावेळी प्रजासत्ताक दिनानिमित्त फ्रान्सचे राष्ट्राध्यक्ष इमॅन्युएल मॅक्रॉन हे भारताचे प्रमुख पाहुणे होते.

इंडोनेशिया

प्रभु सुबियांतो हे इंडोनेशियाचे आठवे राष्ट्रपती आहेत (२०२४ ते आत्तापर्यंत).

राजधानी - जकार्ता - हे जगातील दुसऱ्या क्रमांकाचे सर्वाधिक लोकसंख्या असलेले शहरी क्षेत्र आहे (प्रथम टोकियो (जपान) आहे)

इंडोनेशिया 17,000 पेक्षा जास्त बेटांनी बनलेले आहे (जगातील सर्वात मोठे बेट राष्ट्र देखील).

जगातील सर्वाधिक मुस्लिम लोकसंख्या असलेला हा देश देखील आहे.


Pravasi Bharatiya Samman Award

नुकतेच सौदी अरेबियातील भारतीय फिजिशियन डॉ. सय्यद अन्वर खुर्शीद यांना 'प्रवासी भारतीय सन्मान पुरस्कार 2025' ने सन्मानित करण्यात आले आहे.

प्रवासी भारतीयांसाठी भारत सरकारने दिलेला हा सर्वोच्च सन्मान आहे.

प्रवासी भारतीय सन्मान पुरस्कार अनिवासी भारतीय, भारतीय वंशाच्या व्यक्ती किंवा अनिवासी भारतीय किंवा भारतीय वंशाच्या व्यक्तींनी स्थापन केलेल्या आणि चालवलेल्या संस्था/संस्था यांना दिला जातो.

प्रवासी भारतीय संमेलन दिनानिमित्त भारताच्या राष्ट्रपतींच्या हस्ते त्यांना हा सन्मान दिला जातो

18 वे प्रवासी भारतीय दिवस अधिवेशन, भुवनेश्वर, ओडिशा येथे 8-10 जानेवारी 2025 रोजी आयोजित

यावेळचे प्रवासी भारतीय दिवस संमेलन थीम :

थीम - 'विकसित भारतासाठी परदेशी भारतीयांचे योगदान'.

           Diaspora's Contribution to a Viksit Bharat

मुख्य अतिथी, त्रिनिदाद आणि टोबॅगोच्या अध्यक्ष क्रिस्टीन कार्ला कांगालू यांनी या परिषदेला अक्षरशः संबोधित केले.

प्रवासी भारतीय दिवस:

सुरुवात - 2003

2015 पासून, दर दोन वर्षांनी एकदा प्रवासी भारतीय दिवस परिषद आयोजित केली जाते.

17 वा प्रवासी भारतीय दिवस 8 ते 10 जानेवारी 2023 दरम्यान इंदूर, मध्य प्रदेश येथे आयोजित करण्यात आला होता.

American Sports Magazine Track & Field News


1948 मध्ये स्थापन झालेल्या ट्रॅक अँड फील्ड न्यूज मासिकाला 'खेळाचे बायबल' देखील मानले जाते,

नीरज चोप्राची प्रतिष्ठित अमेरिकन स्पोर्ट्स मॅगझिन ट्रॅक अँड फील्ड न्यूज द्वारे 2024 चा सर्वोत्कृष्ट भालाफेक खेळाडू म्हणून निवड करण्यात आली आहे.

त्याने पॅरिस 2024 मध्ये अर्शद नदीमच्या 92.97 मीटरच्या ऑलिम्पिक विक्रमाच्या मागे 89.45 मीटर फेक करून दुसरे स्थान पटकावले.

Lausanne Diamond League मध्ये चोप्राने 89.49 मीटर फेकले, जे तिच्या कारकिर्दीतील दुसरे सर्वोत्तम थ्रो आहे.

पॅरिस ऑलिम्पिक २०२४

भालाफेक स्पर्धा -

पदक          ऍथलीट                              सर्वोत्तम प्रयत्न

सुवर्ण          अर्शद नदीम (पाकिस्तान)     ९२.९७ मी (ऑलिम्पिक विक्रम)

रौप्य            नीरज चोप्रा (भारत)              ८९.४५ मी

कांस्य          अँडरसन पीटर्स (ग्रेनाडा)      ८८.५४ मी


नीरज चोप्रा: 

संबंधित राज्य – हरियाणा

कामगिरी - ऑलिम्पिक - टोकियो ऑलिंपिक - सुवर्ण (2020) रौप्य (2024)

ॲथलेटिक्स स्पर्धेत सलग दोन पदके जिंकणारा नीरज चोप्रा हा पहिला भारतीय खेळाडू आहे.

पुरस्कार-

अर्जुन पुरस्कार - 2018
मेजर ध्यानचंद खेलरत्न पुरस्कार - 2021
पद्मश्री - 2022

Smati Mandhana

आयर्लंडविरुद्ध 41 धावांची इनिंग खेळून, स्मृती मंधाना एकदिवसीय आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटमध्ये सर्वात जलद 4 हजार धावा करणारी पहिली भारतीय महिला खेळाडू ठरली.

याशिवाय ती वनडेमध्ये 4 हजार धावा करणारी 15 वी आणि भारताची दुसरी महिला क्रिकेटपटू ठरली.

हा एकदिवसीय सामना मंधानाचा 95 वा सामना होता.

100 पेक्षा कमी डावात ही कामगिरी करणारी ती पहिली भारतीय महिला ठरली.

मिताली राज ही महिला वनडेत ७,८०५ धावांसह भारताची सर्वाधिक धावा करणारी खेळाडू आहे.

नोंद :

एका कॅलेंडर वर्षात सर्वाधिक शतके झळकावणारी स्मृती मंधाना ही जगातील पहिली महिला क्रिकेटपटू ठरली आहे.


77th Indian Army Day


15 जानेवारी रोजी 77 वा भारतीय सेना दिन साजरा करण्यात आला.

भारतीय सैन्य दिन दरवर्षी 15 जानेवारी रोजी साजरा केला जातो आणि याच्या स्मरणार्थ, दिल्ली येथे लष्कराची परेड देखील आयोजित केली जाते.

यावेळी ही परेड दिल्ली ऐवजी पुणे, महाराष्ट्रात काढण्यात आली.

यासोबतच पुण्यात 'गौरव गाथा' असा Light & Sound Show आयोजित करण्यात आला होता.

2025 ची थीम - समर्थ भारत, सक्षम सेना'


तो फक्त 15 जानेवारीलाच का साजरा केला जातो?

हा दिवस लेफ्टनंट जनरल के.एम. करिअप्पा (नंतर फील्ड मार्शल), ​​ज्यांनी 15 जानेवारी 1949 रोजी ब्रिटीश कमांडर-इन-चीफ जनरल फ्रान्सिस रॉय बुचर यांच्याकडून भारतीय सैन्याची कमान घेतली.

14 जानेवारी रोजी संपूर्ण भारतात Armed Forces Veterans' Day (सशस्त्र बल पूर्व सैनिक दिवस) साजरा केला जातो.

14 जानेवारी 1953 रोजी फील्ड मार्शल  स्वातंत्र्यानंतर भारतीय लष्कराचे पहिले कमांडर-इन-चीफ असलेले के.एम. करिअप्पा निवृत्त झाले होते.

टीप-

तमिळनाडूमध्ये दरवर्षी १५ जानेवारीला तिरुवल्लुवर दिवस (Thiruvalluvar Day)साजरा केला जातो.

हा दिवस महान तमिळ कवी आणि तत्त्वज्ञ तिरुवल्लुवर यांची जयंती म्हणून साजरा केला जातो.

तिरुवल्लुवर हे त्यांच्या प्रसिद्ध रचना 'तिरुक्कुरल (Tirukkural)' साठी ओळखले जातात.

कन्याकुमारी (तामिळनाडू) येथे ४१ मीटरचा तिरुवल्लुवर पुतळा आहे, ज्याला Statue of Wisdom म्हणूनही ओळखले जाते.