महाराष्ट्रातील विविध खात्यांतर्गत होणाऱ्या परीक्षेमध्ये प्रामुख्याने चालू घडामोडी या विषयावर प्रश्न विचारले जातात . प्रश्नमाला या Website वर या विषयावर Practice म्हणून प्रश्न दिलेले आहेत जे की आपल्या ज्ञानात भर पाडेल. चला तर या विषयावर सराव करूया.

Entity Locker 

भारत सरकारने जानेवारी 2025 मध्ये डिजिटल प्रशासन आणखी मजबूत करण्याचा निर्णय घेतला आहे.डिजिटल प्रशासन प्रणाली कार्यक्षम आणि सुरक्षित बनवण्यासाठी एंटिटी लॉकर नावाचे नवीन डिजिटल प्लॅटफॉर्म सुरू करण्यात आला आहे.

डिजीलॉकरच्या यशानंतर हे प्लॅटफॉर्म सुरू करण्यात आले आहे.

Entity Locker :

एंटिटी लॉकर एक सुरक्षित, ऑनलाइन प्लॅटफॉर्म आहे

इलेक्ट्रॉनिक्स आणि माहिती तंत्रज्ञान मंत्रालय (MeitY)

अंतर्गत नॅशनल ई-गव्हर्नन्स डिव्हिजन (NeGD) द्वारे विकसित केले आहे

यामध्ये तुम्ही तुमचे व्यवसाय दस्तऐवज, जीएसटी दस्तऐवज आणि इतर कागदपत्रे पाहू शकता

तसेच  डिजिटली ठेवू शकता 

हे प्रामुख्याने कॉर्पोरेशन, सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योग 

(MSME), ट्रस्ट, स्टार्टअप, सोसायट्यांसाठी डिझाइन केलेले आहेत.

Digilocker :

डिसेंबर 2015 मध्ये सादर केले गेले

भारतीय इलेक्ट्रॉनिक्स आणि माहिती तंत्रज्ञान मंत्रालय

(MeitY) ने आणले होते

यामध्ये तुम्ही तुमची कागदपत्रे डिजिटली ठेवू शकता.


Kerala Warning, Crisis and Hazard Management System

मुख्यमंत्री पिनाराई विजयन यांनी Kerala Warning, Crisis and Hazard Management System (KaWaChaM) लाँच केली आहे. 

केरळमधील आपत्ती व्यवस्थापनासाठी हा उपक्रम आणण्यात आला आहे.

KaWaCHaM ला केरळ राज्य आपत्ती व्यवस्थापन प्राधिकरणाने (KSDMA)  राष्ट्रीय आपत्ती व्यवस्थापन प्राधिकरण (NDMA) आणि जागतिक बँकेच्या सहकार्याने विकसित केले.

Kerala :

सर्वाधिक साक्षरता दर असलेले राज्य (96.2% - 2018 द्वारे साक्षरता सर्वेक्षण

राष्ट्रीय सांख्यिकी कार्यालय)

सर्वाधिक लिंग गुणोत्तर असलेले राज्य (प्रति 1,000 पुरुषांमागे 1.084 महिला)

राजधानी - तिरुवनंतपुरम

राज्यपाल - राजेंद्र आर्लेकर

मुख्यमंत्री - पिनाराई विजयन (सीपीआय(एम))

केरळ विधानमंडळ - 140 जागा

राज्यसभा - 9 जागा

लोकसभा - 20 जागा


Olympic Research Conference

गुजरातमध्ये पहिली ऑलिम्पिक संशोधन परिषद आयोजित करण्यात आली होती.

स्थळ : राष्ट्रीय रक्षा विद्यापीठ, गांधीनगर 

दिनाक : 27 ते 30 जानेवारी 2025

2036 ऑलिम्पिकच्या यजमानपदासाठी मजबूत दावेदार म्हणून स्थापित करण्यासाठी आर्थिक मॉडेल आणि शाश्वत क्रीडा पायाभूत सुविधांवर चर्चा करण्यासाठी  भारताला तयार करणे हा या परिषदेचा उद्देश आहे.

मागील होस्टिंगच्या अनुभवातून शिकून, हे सुनिश्चित केले जाईल क्रीडा स्पर्धांचा सार्वजनिक तिजोरीवर भार पडू नये.

क्रीडा स्थळांचा दीर्घकालीन वापर आणि त्यांचा आर्थिक विकास यावर परिषदेत चर्चा होणार आहे.

भारतात कार्यक्रम आयोजित करण्यासाठी कोणत्या पायाभूत सुविधांची आवश्यकता आहे का यावरही चर्चा होणार आहे

पीटी उषा (IOA अध्यक्ष) आणि गगन नारंग (उपाध्यक्ष) या परिषदेत सहभागी होणार आहेत.

Indian Olympic association (IOA) :

Foundation - 1927

Headquarters - New Delhi, India

President - P. T. Usha


National Institute for Research on Commercial Agriculture 


अलीकडेच भारतीय कृषी संशोधन परिषद (ICAR) ने सेंट्रल टोबॅको रिसर्च इन्स्टिट्यूट (CTRI) चे नाव बदलुन 

नॅशनल इन्स्टिट्यूट फॉर रिसर्च ऑन कमर्शियल ॲग्रीकल्चर (NIRCA) असे केले.

या बदलाचा उद्देश कृषी संशोधनाची व्याप्ती वाढवणे हा आहे.

ज्यामध्ये आता हळद, मिरची, एरंड आणि अशवगंधा  यांसारखी व्यावसायिक उत्पादने

तंबाखूवर सुरू असलेल्या संशोधनाबरोबरच पिकांचाही समावेश केला जाईल.

Central Tobacco Research Institute (CTRI) :

1947 - केंद्रीय तंबाखू संशोधन संस्था (CTRI) ची स्थापना.

आता 2025 मध्ये नाव बदलून नॅशनल इन्स्टिट्यूट फॉर रिसर्च ऑन व्यावसायिक शेती (NIRCA) केले जाईल

NIRCA आता तंबाखूसह चार प्रमुख व्यावसायिक पिकांवर संशोधन करणार - हळद, मिरची, एरंड, आणि अश्वगंधा.

भारतातील तंबाखू :

15 राज्यांमध्ये तंबाखूची लागवड.

प्रमुख उत्पादक राज्ये - आंध्र प्रदेश, गुजरात, कर्नाटक, तामिळनाडू.

भारताची जागतिक स्थिती:

उत्पादन - द्वितीय स्थान.

जागतिक निर्यात - 6% योगदान.

भारतीय कृषी संशोधन परिषद (ICAR) :

ही एक स्वायत्त संस्था आहे जी कृषी मंत्रालयाच्या कृषी संशोधन आणि शिक्षण विभागांतर्गत आहे.

स्थापना - 16 जुलै 1929 


SSI Mantra 

अलीकडेच, भारतातील पहिल्या स्वदेशी सर्जिकल टेली-रोबोटिक सिस्टीम SSI Mantra ने दोन जटिल हृदय शस्त्रक्रिया यशस्वीपणे केल्या, ज्यामध्ये रुग्ण जयपूरमध्ये उपस्थित होते आणि सर्जन गुडगावमध्ये उपस्थित होते.

Features of SSI Mantra :

SSI मंत्रा ही भारतातील पहिली स्वदेशी विकसित सर्जिकल टेली-रोबोटिक प्रणाली आहे.

हे वैद्यकीय तंत्रज्ञान कंपनी SSI Ltd ने विकसित केले आहे. 


Global Firepower Index 2025


ग्लोबल फायरपॉवर इंडेक्स 2025 मध्ये भारताला जगातील चौथ्या क्रमांकाची सर्वात शक्तिशाली लष्करी शक्ती म्हणून स्थान देण्यात आले आहे. हे स्थान अमेरिका, रशिया आणि चीननंतर आहे.

Global Firepower Index :

Start - 2006

Issuer – Global fire power

दरवर्षी जारी केला जातो.

देश समाविष्ट - 60 पेक्षा जास्त पॅरामीटर्सच्या आधारे 145 देशांच्या लष्करी क्षमतेचे मूल्यांकन केले गेले आहे. 

2025 मध्ये टॉप 5 देश :

युनायटेड स्टेट्स: स्कोअर ०.०७४४

रशिया: स्कोअर ०.०७८८

चीन: स्कोअर ०.०७८८

भारत: स्कोअर ०.११८४

दक्षिण कोरिया: स्कोअर ०.१६५६

शेजारी देश : 

भूतान - १४५ देशांमध्ये शेवटचे स्थान

पाकिस्तान - 2024 मध्ये 9व्या क्रमांकावरून 12व्या क्रमांकावर घसरला.


International Millets Festival


23 ते 25 जानेवारी 2025 दरम्यान बेंगळुरू येथे 2025 मध्ये आंतरराष्ट्रीय व्यापार मेळावे - ऑरगॅनिक्स आणि बाजरी (International Trade Fairs - Organics & Millets) ची 6 वी आवृत्ती आयोजित करण्यात आली होती.

हे कर्नाटक सरकार चालवते

10 देशांचे प्रतिनिधी आणि भारतातील 25 हून अधिक राज्यांचे कृषी मंत्री आणि अधिकारी यात सहभागी झाले होते.

कार्यक्रमाचा उद्देश - शेतकऱ्यांना बाजरी आणि सेंद्रिय उत्पादनांची लागवड करण्यासाठी प्रोत्साहित करणे आणि त्यांना बाजारपेठेशी जोडणे.

2024 - 5वी आवृत्ती

प्रारंभ - 2017

कर्नाटकात बाजरीची लागवड:

एकूण क्षेत्र: 18.37 लाख हेक्टर.

बाजरी उत्पादनात भारतात राजस्थान नंतर दुसरे स्थान.

ज्वारी, बाजरी, कोडो इत्यादी भरड धान्यांना एकत्रितपणे इंग्रजीत 'बाजरी' म्हणतात.

या पिकांचे वैशिष्ट्य म्हणजे ते कमी वेळात तयार होतात आणि कोरड्या व उष्ण हवामानातही चांगले उत्पादन देतात.

टीप - संयुक्त राष्ट्रांनी 2023 हे बाजरीचे आंतरराष्ट्रीय वर्ष (International Year of Millets) म्हणून घोषित केले आहे.


Pangsu Pass International Festival


पंगसौ पास इंटरनॅशनल फेस्टिव्हल (PPIF) दरवर्षी नामपांग, अरुणाचल प्रदेश येथे आयोजित केला जातो.

यंदा हा सण दुसऱ्या महायुद्धाच्या समाप्तीच्या ८०व्या वर्धापन दिनानिमित्त साजरा केला जात आहे.

मुख्यमंत्री पेमा खांडू यांनीही पर्यटनाला चालना देण्यासाठी दुसऱ्या महायुद्धाचे अवशेष पुनर्संचयित करण्याची योजना जाहीर केली आहे.


पंगसौ पास:

पंगसौ  पास भारत-म्यानमार सीमेवर 3,727 फूट (1,136 मीटर) उंचीवर आहे.

हे पटकाई टेकड्यांच्या शिखरावर वसलेले आहे आणि ऐतिहासिक लेडो रोड (स्टिलवेल रोड) चा एक महत्त्वाचा भाग आहे.

सीमेच्या पूर्वेस सुमारे 2 किमी अंतरावर असलेल्या म्यानमारमधील पंगसौ गावातून या खिंडीचे नाव आहे.

ऐतिहासिक संदर्भ :

13वे शतक - आसाममध्ये प्रवेश करण्यासाठी अहोम जमातीने या खिंडीचा वापर केला.

पंगसौ पास इंटरनॅशनल फेस्टिव्हल (PPIF):

2007 मध्ये सुरू झालेला हा महोत्सव दरवर्षी जानेवारीच्या तिसऱ्या आठवड्यात अरुणाचल प्रदेशातील नामपोंग येथे आयोजित केला जातो.

उद्दिष्ट:

ईशान्य भारत आणि म्यानमार यांच्यातील सांस्कृतिक देवाणघेवाणीला प्रोत्साहन देण्यासाठी.

प्रदेशातील विविध परंपरांचा उत्सव.

पर्यटन आणि सीमा व्यापाराला प्रोत्साहन देण्यासाठी.


Z-MORH Tunnel

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी 13 जानेवारी रोजी Z-MORH सुरंगचे उद्घाटन केले.

Z-MORH बोगदा (Sonmarg Tunnel) हा गंदरबल जिल्ह्यातील गगनगीर आणि सोनमर्ग दरम्यान बांधलेला 6.5 किमी लांबीचा 2-लेन रस्ता बोगदा आहे.

हा राष्ट्रीय महामार्ग-1 (श्रीनगर-लेह राष्ट्रीय महामार्ग)
येथे स्थित आहे,

यासाठी 2378 कोटी रुपये खर्च आला आहे.

हा बोगदा राष्ट्रीय महामार्ग आणि पायाभूत सुविधा विकास महामंडळ लिमिटेड (National Highways and Infrastructure Development Corporation Limited (NHIDCL) ने बांधला आहे.

इतर बोगदा:

चेनानी-नाशरी बोगदा - जम्मू आणि काश्मीर

हा बोगदा राष्ट्रीय महामार्ग 44 (NH-44) वर आहे.

९.२ किमी

अटल सुरंग :

हिमाचल प्रदेश

९.०२ किलोमीटर लांबीचा बोगदा


Kumbh Mela

07 डिसेंबर 2017 रोजी, UNESCO ने कुंभमेळ्याला भारतासाठी 'मानवतेचा अमूर्त सांस्कृतिक वारसा' म्हणून मान्यता दिली.

युनेस्कोने कुंभमेळ्याचे वर्णन 'Festival of the Holy Pitcher' असे केले आहे.

टीप:
गंगासागर मेळा हा पश्चिम बंगालमध्ये आयोजित कुंभ नंतरचा दुसरा सर्वात लोकप्रिय उत्सव आहे.