महाराष्ट्रातील विविध खात्यांतर्गत होणाऱ्या परीक्षेमध्ये प्रामुख्याने चालू घडामोडी या विषयावर प्रश्न विचारले जातात . प्रश्नमाला या Website वर या विषयावर Practice म्हणून प्रश्न दिलेले आहेत जे की आपल्या ज्ञानात भर पाडेल. चला तर या विषयावर सराव करूया.

मानव चालित पनडुब्बी

अलीकडेच भारत सरकारने समुद्रयान मोहीम सुरू केली आहे.

या मोहिमेअंतर्गत भारतातील पहिले मानवी शक्तीवर चालणारे खोल समुद्रातील सबमर्सिबल 'मत्स्य 6000' तयार करण्यात आले आहे.

2026 पर्यंत ते 6,000 मीटर खोलीवर पाठवण्याची योजना आहे.

आतापर्यंत केवळ पाच देश (फ्रान्स, अमेरिका, चीन, रशिया आणि जपान) खोल समुद्रात मानवी शक्तीवर चालणारी सबमर्सिबल तयार करू शकले आहेत.


समुद्रयान मोहिमेचे उद्दिष्ट:

महत्त्वाच्या धातू: कोबाल्ट, तांबे आणि मँगनीजसारख्या महत्त्वाच्या धातूंचा शोध.

हायड्रोथर्मल व्हेंट्स आणि मिथेन स्त्रोतांचा अभ्यास.

महासागर संशोधन आणि पर्यावरण संरक्षण

प्रचार करण्यासाठी.

खोल समुद्र मिशन

2021 मध्ये लाँच करण्यात आले.

मंत्रालय - पृथ्वी विज्ञान मंत्रालय

बजेट – ४,०७७ कोटी रुपये


Women's Hockey India League (HIL)


महिला हॉकी इंडिया लीग (एचआयएल) च्या पहिल्या आवृत्तीची अंतिम फेरी

रांची ॲस्ट्रो टर्फ हॉकीचा मारंग गोमके जयपाल सिंग मुंडा

स्टेडियममध्ये झाला.

ओडिशा वॉरियर्सने सोरमा हॉकी क्लबचा पराभव करून विजेतेपद पटकावले.


पहिली महिला हॉकी इंडिया लीग

पहिली महिला हॉकी इंडिया लीग (HIL) सुरू झाली

रांची, झारखंड येथे केले.

त्याची ही पहिली आवृत्ती आहे

भारतातील पहिल्या महिला हॉकी इंडिया लीगमध्ये (एचआयएल) 4 संघ आहेत.

श्राची रार बंगाल टायगर्स, दिल्ली एसजी पायपर्स, सूरमा हॉकी

क्लब आणि ओडिशा वॉरियर्स.

हॉकी इंडिया

स्थापना - 2009


Prime Minister's National Child Award


डिसेंबर 2024 मध्ये, राष्ट्रपती द्रौपदी मुर्मू यांनी 17 मुलांना प्रधान मंत्री राष्ट्रीय बाल पुरस्कार - 2025 ने सन्मानित केले.

7 मुले आणि 10 मुलींना पंतप्रधान राष्ट्रीय बाल पुरस्कार 2025 ने सन्मानित करण्यात आले आहे.




Important Winners -Name                Field


Keya Hatkar                             Art and Culture


Ayaan Sajad                             Music and Culture


Vyas Om Jignesh                     Sanskrit Literature

  

Saurav Kumar                                  Bravery


Ioanna Thapa                                   Bravery

    

Sindhoora Raja                              Innovation


Risheek Kumar                            Cybersecurity


Hembati Nag                                Sports (Judo)


Saanvi Sood                         Sports (Mountaineering)


Anish Sarkar                              Sports (Chess)


पंतप्रधान राष्ट्रीय बाल पुरस्कार 

मुलांसाठी हा भारताचा सर्वोच्च नागरी सन्मान आहे.

प्रारंभ - 2018

5 ते 18 वयोगटातील मुले अपवादात्मक क्षमता आणि उत्कृष्ट कामगिरीसह

(अपवादात्मक गुणवत्तेसाठी आणि उत्कृष्ट कामगिरीसाठी)

एकूण श्रेणी - 7 (मुलांचे शौर्य, कला आणि संस्कृती, पर्यावरण, नवोपक्रम,

विज्ञान आणि तंत्रज्ञान, समाजसेवा आणि क्रीडा (शौर्य, कला आणि संस्कृती,

पर्यावरण, नवोपक्रम, विज्ञान आणि तंत्रज्ञान, समाजसेवा आणि

क्रीडा)) मध्ये दिले आहे

द्वारे प्रदान - महिला आणि बाल विकास मंत्रालय


Bureau of Civil Aviation Security (BCAS)

अलीकडेच राजेश निरवान यांची नागरी विमान वाहतूक सुरक्षा ब्युरो (BCAS) चे नवीन प्रमुख म्हणून महासंचालकांची नियुक्ती करण्यात आली आहे.
राजेश निरवान हे राजस्थान केडरचे 1992 च्या बॅचचे आयपीएस अधिकारी आहेत.

नागरी विमान वाहतूक सुरक्षा ब्युरो (BCAS):-
BCAS ही भारतातील नागरी विमान वाहतूक सुरक्षेची नियामक प्राधिकरण आहे.
हे नागरी विमान वाहतूक मंत्रालयाच्या अंतर्गत संलग्न कार्यालय म्हणून काम करते.


Paris Al safety Summit 2025

10-11 फेब्रुवारी 2025 रोजी होणारे भारतीय पंतप्रधान Paris Al safety Summitमध्ये फ्रान्सचे राष्ट्राध्यक्ष इमॅन्युएल मॅक्रॉन यांच्यासोबत सह-अध्यक्षपद देतील.

ही परिषद नियमन, नवोपक्रम आणि नैतिक आंतरराष्ट्रीय स्तरावर प्रशासनावर चर्चा करण्यासाठी आयोजन करण्यात आले आहे.

पॅरिस अल सेफ्टी समिट २०२५ :

यजमान: फ्रान्स

अध्यक्ष: इमॅन्युएल मॅक्रॉन
सह-अध्यक्ष: पंतप्रधान नरेंद्र मोदी

शिखर परिषदेची ही तिसरी आवृत्ती आहे.

पहिली शिखर परिषद 2023 - UK
दुसरी शिखर परिषद 2024 - सोल, दक्षिण कोरिया

शिखर परिषदेची उद्दिष्टे 

मजबूत फ्रेमवर्कद्वारे AI नियमन आणि चांगल्या वापराबद्दल चर्चा करण्यासाठी.
विविध देशांमधील एआय संदर्भात भागीदारी आणि धोरणनिर्मितीत सहकार्य करणे.


Board of Control for Cricket in India (BCCI)

भारतीय क्रिकेट नियामक मंडळ (BCCI) जानेवारी 2025 मध्ये भारतीय क्रिकेट संघाचा भाग म्हणून सितांशु कोटक यांचे नवीन फलंदाजी प्रशिक्षकाची नियुक्ती करण्यात आली आहे.
सितांशु कोटक हे विक्रम राठोड यांची जागा घेतील
सितांशु कोटक हे  2014 मध्ये सौराष्ट्र संघाचे प्रशिक्षक झाले.

सध्याचे भारतीय पुरुष क्रिकेट संघाचे प्रशिक्षक - गौतम गंभीर
सध्याचे भारतीय महिला क्रिकेट संघाचे प्रशिक्षक - अमोल मजुमदार


The International Chess Federation or World Chess Federation

भारतीय ग्रँडमास्टर डी. गुकेश FIDE रँकिंगमध्ये जागतिक क्रमवारीत चौथ्या क्रमांकावर आहे. यानंतर तो सर्वोच्च भारतीय Fide Rated एक खेळाडू बनला आहे. 

गुकेशची ऐतिहासिक कामगिरी

FIDE रँकिंगमध्ये 2784 गुणांसह सामील झाले आहेत.
गुकेश आता जगातील अव्वल खेळाडू आहे.
आता पाचव्या क्रमांकावर असलेल्या अर्जुन एरिगायसीचे 2779.5 गुण आहेत.

टॉप-3 खेळाडू:
मॅग्नस कार्लसन (नॉर्वे) - २८३२.५
हिकारू नाकामुरा (यूएसए) - 2802
फॅबियानो कारुआना (यूएसए) – २७९८

डी.गुकेश :

डी गुकेश यांचा जन्म 29 मे 2006 रोजी तामिळनाडूची राजधानी चेन्नई येथे झाला. डी गुकेश यांचे पूर्ण नाव डोमराज गुकेश आहे.
2019 मध्ये भारताचा 60 वा ग्रँडमास्टर बनला (जगातील तिसरा सर्वात तरुण)
2023 मध्ये वयाच्या 17 व्या वर्षी 2750 FIDE रेटिंग ओलांडणारी सर्वात तरुण व्यक्ती
2024 - डिंग लॅरेन (चीन) चा पराभव करून सर्वात तरुण जागतिक बुद्धिबळ चॅम्पियन
याआधी हा विक्रम गॅरी कास्पोरवचा होता जो त्याने वयाच्या २२ व्या वर्षी केला होता.
डी. गुकेश, विश्वनाथ आनंद नंतर जागतिक बुद्धिबळ चॅम्पियन बनणारा दुसरा खेळाडू 

विश्वनाथ आनंद या भारतीयाने पाच वेळा विजेतेपद पटकावले आहे (2000, 2007, 2008, 2010,
आणि २०१२) जागतिक बुद्धिबळ स्पर्धेचे विजेतेपद पटकावले आहे.

2023 - आशियाई बुद्धिबळ महासंघाकडून वर्षातील सर्वोत्तम खेळाडू
2025 - मेजर ध्यानचंद खेलरत्न पुरस्कार
गुकेश, मेजर ध्यानचंद 2025 मध्ये खेलरत्न पुरस्कार जिंकणार सर्वात तरुण खेळाडू ठरला  आहे. 
याआधी 2001 मध्ये अभिनव बिंद्राने वयाच्या १८ व्या वर्षी हा विक्रम केला होता.
(टीप - गेल्या 18 वर्षात दोघेही जिंकले आहेत)


खो खो विश्वचषक २०२५

2025 मध्ये झालेल्या पहिल्या खो-खो विश्वचषकात भारताने पुरुष आणि महिला अशा दोन्ही प्रकारात भाग घेवून जेतेपद पटकावले. 

अंतिम सामन्यांमध्ये भारतीय महिला संघ आणि पुरुष संघाने नेपाळचा पराभव केला.

खो खो विश्वचषक २०२५ (भारत)
 
हा पहिला खो खो विश्वचषक होता
तारीख - 13 जानेवारी ते 19 जानेवारी 2025
आयोजक - खो खो फेडरेशन ऑफ इंडिया अँड इंटरनॅशनल खो खो महासंघ.

स्थळ - इंदिरा गांधी इनडोअर स्टेडियम, नवी दिल्ली
23 देशांचे संघ सहभागी झाले होते
शुभंकर - तेजस आणि तारा

पुरुषांची अंतिम फेरी:
भारतीय पुरुष संघाचा कर्णधार - प्रताप वाईकर
नेपाळविरुद्ध 54-36 असा अंतिम सामना जिंकला

स्पर्धेतील सर्वोत्तम खेळाडू - प्रतीक वायकर

महिला अंतिम फेरी :
भारतीय महिला संघाची कर्णधार - प्रियांका इंगळे
नेपाळविरुद्धचा अंतिम सामना ७८-४० असा जिंकला
स्पर्धेतील सर्वोत्कृष्ट खेळाडू - प्रियांका इंगळे

नोंद : 
महिला आणि पुरुष दोन्ही संघांनी गेल्या वर्षी आसाममध्ये झालेल्या आशियाई खो-खो स्पर्धेतही नेपाळचा पराभव केला होता.


 The World Monuments Watch list 2025

 हैदराबादच्या मुसी नदीच्या ऐतिहासिक वास्तूंचा 2025 च्या जागतिक स्मारकांच्या वॉच लिस्टमध्ये समावेश करण्यात आला आहे, त्यासोबतच गुजरातच्या भुज हिस्टोरिकल वॉटर सिस्टमचाही त्यात समावेश करण्यात आला आहे.

वर्ल्ड मोन्युमेंट्स वॉच २०२५ काय आहे?

जगभरातील सांस्कृतिक वारसाकडे लक्ष वेधणारा जागतिक स्मारक निधी (WMF) चा प्रमुख कार्यक्रम.
ही यादी दर दोन वर्षांनी प्रसिद्ध केली जाते.
याआधी 2022 मध्ये सादर करण्यात आले होते, त्यात भारताकडून कोणतेही स्थान नव्हते
2025 मध्ये भारतातील दोन साइट्स या यादीत सामील झाल्या आहेत
एकूण साइट्स - 25

कार्य :
जागतिक ओळख निर्माण करणे 
सुरक्षा आणि संरक्षण करणे 
संवर्धनासाठी लक्ष वेधणे
पर्यटनात वाढ करणे 

जागतिक स्मारक निधी (WMF):

ही एक  नफा न मिळवणारी संस्था आहे
या वारशांमध्ये हवामान बदल, पर्यटन, संघर्ष आणि नैसर्गिक यांचा समावेश होतो
आपत्तींसारख्या मोठ्या धोक्यांपासून संरक्षण करण्यासाठी कार्य करते
स्थापना - 1965, न्यूयॉर्क


BRICS 

नायजेरिया BRICS (ब्राझील, रशिया, भारत, चीन आणि दक्षिण आफ्रिका) एक भागीदार देश म्हणून गटात सामील होण्याची घोषणा केली.

नायजेरिया Partner State बनला आहे पण Member State फक्त 11 आहे

ब्रिक्स :

ब्रिक्स ही उदयोन्मुख राष्ट्रीय अर्थव्यवस्थांची संघटना आहे.

त्यात 11 देश आहेत - ब्राझील, रशिया, भारत, चीन, दक्षिण आफ्रिका, इजिप्त,  इथिओपिया, इराण, सौदी अरेबिया आणि संयुक्त अरब अमिराती, इंडोनेशिया.

2006 मध्ये ब्राझील, रशिया, भारत आणि चीन या देशांनी BRIC ची स्थापना केली.

दक्षिण आफ्रिका 2010 मध्ये सामील झाला आणि नंतर BRICS म्हणून ओळखला जाऊ लागला.

इजिप्त, इथिओपिया, इराण, सौदी अरेबिया आणि संयुक्त अरब अमिराती
2024 मध्ये सामील झाले. 

जागतिक जीडीपीमध्ये ब्रिक्स देशांचे योगदान २३% आहे.

पहिली BRICS शिखर परिषद - 16 जून 2009 (येकातेरिनबर्ग, रशिया)

16 वी शिखर परिषद 2024 - कझान (रशिया)
१५ वी समिट २०२३ - जोहान्सबर्ग (दक्षिण आफ्रिका)
17 वी शिखर परिषद - ब्राझील